|
Windschaal van
beaufort - effecten
op zee
|
|
|
De schaal werd in 1805 bedacht door Francis Beaufort, een hydrograaf en een officier van de Royal Navy, terwijl hij diende op HMS Woolwich.
De schaal die de naam van Beaufort draagt, heeft een lange en complexe evolutie doorgemaakt vanaf het eerdere werk van anderen (waaronder Daniel Defoe de eeuw ervoor) tot het moment waarop Beaufort hydrograaf van de marine was in de jaren 1830, toen het officieel werd aangenomen en voor het eerst werd gebruikt tijdens de beroemde 1831 -1836 "Darwin-reis" van HMS Beagle onder leiding van kapitein Robert FitzRoy, die later het eerste Meteorologische Bureau (Met Office) in Groot-Brittannië zou opzetten dat regelmatig weersvoorspellingen zou doen. In de 18e eeuw deden marineofficieren regelmatig weerwaarnemingen, maar er was geen standaardschaal en dus konden ze erg subjectief zijn: de "harde bries" van de een kon de "zachte bries" van de ander zijn. Beaufort slaagde erin de schaal te standaardiseren. |
| |
De aanvankelijke schaal van 13 klassen (nul tot 12) had geen betrekking op windsnelheidscijfers, maar relateerde kwalitatieve windomstandigheden aan effecten op de zeilen van een fregat, destijds het hoofdschip van de
Royal Navy, van net voldoende om stuurmanschap te geven tot datgene
waar canvaszeilen niet tegen bestand waren. |
| |
| De schaal werd eind jaren dertig van de negentiende eeuw tot standaard gemaakt voor scheepslogboeken op schepen van de Royal Navy en werd vanaf de jaren vijftig van de negentiende eeuw aangepast voor niet-marinegebruik, waarbij schaalnummers overeenkomen met de rotaties van de bekeranemometer. In 1853 werd de schaal van Beaufort als algemeen toepasbaar aanvaard op de Eerste Internationale Meteorologische Conferentie in Brussel. |
| |
In 1916 werden, om tegemoet te komen aan de groei van de stoomkracht,
de beschrijvingen gewijzigd in hoe de zee, en niet de zeilen, zich gedroegen en uitgebreid tot landobservaties. |
|
|
 |
| Zeilen van een Engels fregat |
|
|
| |
| Rotaties op schaalnummers werden pas in 1923 gestandaardiseerd. George Simpson, directeur van het UK Meteorological Office, was hiervoor verantwoordelijk en voor de toevoeging van de landgebaseerde descriptoren. De maatregelen werden enkele decennia later enigszins gewijzigd om de bruikbaarheid ervan voor meteorologen te vergroten. Tegenwoordig drukken meteorologen de windsnelheid doorgaans uit in kilometers of mijlen per uur of, voor maritieme en luchtvaartdoeleinden, knopen; maar de terminologie op Beaufort-schaal wordt nog steeds soms gebruikt in weersvoorspellingen voor de scheepvaart en de waarschuwingen voor zwaar weer die aan het publiek worden gegeven. |
| |
De schaal van Beaufort wordt gebruikt voor de gemiddelde windsnelheid, níet voor de snelheid van rukwinden. Heel vaak worden die twee met
elkaar verward. Als de wind bijvoorbeeld
gedurende 10 minuten waait met een gemiddelde snelheid van 70 km/u met pieken tot meer dan 117 km/u, is er dus geen sprake van windkracht 12 (orkaan),
maar van windkracht 8 (stormachtige wind). |
| |
| Gemiddelde snelheid over minstens 10 minuten gemeten |
|
| Kracht |
Benaming |
Zeilvoering |
Scheepsvoering |
| 0 |
Stil |
Geen vertier |
Stil liggend |
| 1 |
Flauw en stil |
Alle zeilen bij, incl.lijzeilen |
Net genoeg vaart om te kunnen sturen |
| 2 |
Flauwe koelte |
Alle zeilen bij, incl.lijzeilen |
Snelheid 1-2 knopen, schip kan manoeuvreren |
| 3 |
Licht koelte |
Alle zeilen bij, incl.lijzeilen |
Goed manoeuvreerbaar schip, snelheid 3 tot 4 knopen |
| 4 |
Matige koelte |
Alle zeilen bij, incl.lijzeilen |
Goed manoeuvreerbaar schip, snelheid 5 tot 5 knopen |
| 5 |
Frisse bries |
Boven-bramzeilkoelte |
Bij ruime en voor de windse koersen kunnen nog net alle zeilen gevoerd worden |
| 6 |
Matige wind |
Bramzeilkoelte, enkel gereefde
topzeilen en marszeilen |
De eerste riffen moeten gelegd worden om te kunnen blijven varen |
| 7 |
Harde wind |
Dubbel gereefde marszeilkoelte |
De bovenste zeilen op het schip moeten duidelijk minderen, de spanning op de
masten neemt toe |
| 8 |
Stormachtig |
Drievoudig gereefde
marszeilkoelte |
De bovenste zeilen moeten verder gereefd worden |
| 9 |
Storm |
Dichtgereefde marszeilen en
onderzeilen |
Marszeilen en bramzeilen moeten volledig gereefd zijn |
| 10 |
Zware storm |
Grootmarszeil en fok moeten
volledig gereefd worden |
Alleen de laagste zeilen nog gereefd gebruiken om te lenzen (voor de storm
weglopen) of bijliggen onder stormzeilen |
| 11 |
Zeer zware storm |
Uitsluitend de stormstagzeilen
kunnen nog gevoerd worden |
Bijliggen onder de stormstagzeilen |
| 12 |
Orkaan |
Windkracht die door geen zeil
meer te weerstaan is |
Geen zeil meer te voeren, met een drijfanker voor top en takel de storm proberen
te overleven. ('Voor top en takel varen' betekent dat men geen zeil voert, maar nog
wel wordt voortgedreven door de druk van de wind op de masten en romp.) |
|
|
De eerste versie van de schaal, die hij in
1831 opgaf aan Kapitein Robert Fitzroy (de
latere Commander van de Beagle, het schip
waarmee
Charles Darwin zijn reis naar de
Galápagoseilanden maakte), kon onderverdeeld
worden in drie delen. Windkracht 0-4, de
eerste vijf, beschreven hoe het schip voer
met alle zeilen op. De volgende vijf (5-9)
beschreven hoeveel zeil een schip kon
blijven voeren bij de betreffende
windkracht. De laatste drie (10-12) gaven
aan hoe een schip bij een zware storm of
orkaan moest overleven. De uiteindelijke
opzet van de schaal was niet exact
in de
bewoordingen van Beaufort, een commissie
vanuit de marine had de definitieve vorm
bepaald alvorens deze in 1838 verplicht te
stellen. |
|
|
Met het verdwijnen van het fregat uit het
beeld op zee verdween ook het
meetinstrument. Er zijn wel andere
beschrijvingen gemaakt,
die bijvoorbeeld
refereerden aan de toestand van de zee
(verschijnen van golfkoppen, overslaande
golven, enz.) of de beweging van bomen,
maar
deze blijven minder betrouwbaar,
bijvoorbeeld omdat de golven ook afhankelijk
zijn van de diepte van het water.
|
|
|
Pas in 1946 is een nieuwe schaal ontwikkeld,
gebaseerd op de windsnelheid op een hoogte
van 10 meter boven de grond.
De schaal telt
17 waardes, boven de 13 van Beaufort nog een
aantal waardes voor de snelheid van de wind
in een orkaan.
De Beaufort Windkrachtschaal
werd zo omgezet in de Beaufort
Windsnelheidschaal. |
| Kracht |
Benaming |
Km/h |
m/sec |
Knopen |
Uitwerking op zee |
| 0 |
Stil |
0 - 1 |
0 - 0,2 |
0 - 1 |
Spiegelglad. |
| 1 |
Zwak |
1 - 5 |
0,3 - 1,5 |
1 - 3 |
Kleine golfjes geven de zee een geschubd uiterlijk. Geen schuimvorming. |
| 2 |
Zwak |
6 - 11 |
1,6 - 3,3 |
4 - 6 |
Klein, korte, golven met glasachtige toppen, breken niet. |
| 3 |
Matig |
12 - 19 |
3,4 - 5,4 |
7 - 10 |
Kleine golven breken. De eerste schuimkopjes verschijnen. |
| 4 |
Matig |
20 - 28 |
5,5 - 7,9 |
11 - 16 |
Langer wordende golven. Vrij veel schuimkoppen. |
| 5 |
Vrij krachtig |
29 - 38 |
8,0 - 10,7 |
17 - 21 |
Matige golven. Overal schuimkoppen. |
| 6 |
Krachtig |
39 - 49 |
10,8 - 13,8 |
22 - 27 |
Brekers doen grote witte schuimplekken ontstaan. Opwaaiend schuim. |
| 7 |
Hard |
50 - 61 |
13,9 - 17,1 |
28 - 33 |
Golven worden hoger. Witte schuimplekken verwaaien tot strepen in de richting
van de wind. |
| 8 |
Stormachtig |
62 - 74 |
17,2 - 20,7 |
34 - 40 |
Matige hoge golven. De toppen van de golven waaien af en vormen dikke
schuimstrepen. |
| 9 |
Storm |
75 - 88 |
20,8 - 24,4 |
41 - 47 |
Hoge golven. Rollers vormen zware schuimstrepen.
Verwaaid schuim kan het zicht verminderen. |
| 10 |
Zware storm |
89 - 102 |
24,5 - 28,4 |
48 - 55 |
Zeer hoge golven. Zware overslaande roller vormen zware witte strepen.
Het zicht is verminderd. |
| 11 |
Zeer zware storm |
103 - 117 |
28,5 - 32,6 |
56 - 63 |
Buitengewoon hoge golven. De zee is geheel bedekt met schuimstrepen.
Het zicht is sterk verminderd. |
| 12 |
Orkaan |
> 118 |
> 32,7 |
> 64 |
De zee is volkomen wit door schuim. Geen zicht door verwaaid zeewater en
schuim in de lucht. |
 |
| 6 Beaufort |
|
|
|
|
| 7 Beaufort |
|
|
 |
| 8 Beaufort |
|
|
|
|
| 9 Beaufort |
|
|
 |
| 10 Beaufort |
|
|
|
|
| 11 Beaufort |
|
|
|
 |
| |
1 Beaufort: 1 - 3 knopen, 2 - 5 km/h, 0.3 - 1.5 m/s |
| Golfhoogte: 0 - 30 cm |
|
|
|
 |
| |
2 Beaufort: 4 - 6 knopen, 6 - 11 km/h, 1.6 - 3.3 m/s |
| Golfhoogte: 30 - 60 cm |
|
|
 |
| |
3 Beaufort: 7 - 10 knopen, 12 - 19 km/h, 3.4 - 5.4 m/s |
| Golfhoogte: 0.6 - 1.3 mtr |
|
|
|
 |
| |
4 Beaufort: 11 - 16 knopen, 20 - 28 km/h, 5.5 - 7.9 m/s |
| Golfhoogte: 1.0 - 2.0 mtr |
|
|
 |
| |
5 Beaufort: 17 - 21 knopen, 29 - 38 km/h, 8.0 - 10.7 m/s |
| Golfhoogte: 2.0 - 3.0 mtr |
|
|
|
 |
| |
6 Beaufort: 22 - 27 knopen, 39 - 49 km/h, 10.8 - 13.8 m/s |
| Golfhoogte: 3.0 - 4.0 mtr |
|
|
 |
| |
7 Beaufort: 28 - 33 knopen, 50 - 61 km/h, 13.9 - 17.1 m/s |
| |
Golfhoogte: 4.0 - 5.5 mtr |
|
|
|
 |
| |
8 Beaufort: 34 - 40 knopen, 62 - 74 km/h, 17.2 - 20.7 m/s |
| Golfhoogte: 5.5 - 7.5 mtr |
|
|
 |
| |
9 Beaufort: 41 - 47 knopen, 75 - 88 km/h, 20.8 - 24.4 m/s |
| Golfhoogte: 7.0 - 10 mtr |
|
|
|
 |
| |
10 Beaufort: 48 - 55 knopen, 89 - 102 km/h, 24.5 - 28.4 m/s |
| |
Golfhoogte: 9.0 - 12.5 mtr |
|
|
 |
| |
11 Beaufort: 56 - 63 knopen, 103 - 117 km/h, 28.5 - 32.6 m/s |
| Golfhoogte: 11.5 - 16 mtr |
|
|
|
 |
| |
12 Beaufort: > 64 knopen, > 118 km/h, > 32.7 m/s |
| Golfhoogte: > 14 mtr |
|
|
De schaal van Beaufort werd in 1946 uitgebreid toen de strijdkrachten 13 tot en met 17 werden toegevoegd. De strijdkrachten 13 tot en met 17 waren echter alleen bedoeld voor speciale gevallen, zoals tropische cyclonen. Tegenwoordig wordt de uitgebreide schaal alleen gebruikt in Taiwan en het vasteland van China, die vaak worden getroffen door tyfoons. Internationaal definieerde de WMO Manual on Marine Meteorological Services
(editie 2012) de schaal van Beaufort slechts tot kracht 12 en er was geen aanbeveling over het gebruik van de uitgebreide schaal. |
| |
| 13 Beaufort |
14 Beaufort |
15 Beaufort |
16 Beaufort |
17 Beaufort |
| |
72 - 80 knopen |
| |
133 - 148 km/h |
|
| |
81 - 89 knopen |
| |
149 - 165 km/h |
|
| |
90 - 99 knopen |
| |
166 - 183 km/h |
|
| |
100 - 108 knopen |
| |
184 - 200 km/h |
|
| |
> 108 knopen |
| |
> 200 knopen |
|
| |
De schaal van Beaufort is geen exacte of objectieve schaal; het was gebaseerd op visuele en subjectieve observatie van een schip en van de zee.
De bijbehorende integrale windsnelheden werden later bepaald, maar de waarden in verschillende eenheden werden nooit equivalent gemaakt. |
| |
| Gebruik van de Beaufort windschaal |
| |
| De schaal wordt gebruikt in de Shipping Forecasts uitgezonden op BBC Radio 4 in het Verenigd Koninkrijk, en in de Sea Area Forecast van Met Éireann, de Irish Meteorological Service. |
|
| Small Craft Warning |
| Als wind van Beaufort kracht 6 (gemiddelde windsnelheid van meer dan 22 knopen) wordt verwacht tot 10 zeemijl uit de kust. |
|
| Gale Warnings |
| Deze worden afgegeven als wind van Beaufort kracht 8 wordt verwacht. |
|
| Sterke stormwaarschuwingen |
| Dese worden afgegeven als wind van Beaufort kracht 9 of frequente windstoten van ten minste 52 knopen worden verwacht. |
|
| Storm Force Warnings |
| Deze worden afgegeven als Beaufort kracht 10 of frequente windstoten van ten minste 61 knopen worden verwacht. |
| |
| Waarschuwingen voor gewelddadige stormkracht |
| Worden afgegeven als Beaufort-kracht 11 of frequente windstoten van ten minste 69 knopen worden verwacht. |
| |
| Orkaankrachtwaarschuwingen |
| Deze worden afgegeven als winden van meer dan 64 knopen worden verwacht. |
|
| |
Deze schaal wordt ook veel gebruikt in Nederland, Duitsland, Griekenland, China, Taiwan, Hong Kong, Malta en Macau, hoewel er enkele verschillen daartussen bestaan. Taiwan gebruikt de schaal van Beaufort met de hierboven genoemde uitbreiding tot 17. China schakelde op de ochtend van
15 mei 2006 ook zonder voorafgaande kennisgeving over op deze uitgebreide versie en de uitgebreide schaal werd onmiddellijk in gebruik genomen voor tyfoon Chanchu. Hong Kong en Macau behouden kracht 12 als maximum. |
| |
In de Verenigde Staten van Amerika resulteren winden van kracht 6 of 7 in de afgifte van een advies voor kleine vaartuigen, waarbij windkracht 8 of 9 een stormwaarschuwing teweegbrengt, kracht 10 of 11 een stormwaarschuwing of een tropische stormwaarschuwing wordt afgegeven als de laatste twee betrekking heeft op een tropische cycloon en kracht 12 een orkaankracht-windwaarschuwing of orkaanwaarschuwing indien gerelateerd aan een tropische cycloon. Bij vestigingen aan de wal wordt een reeks rode waarschuwingsvlaggen (daglicht) en rode waarschuwingslichten
('s nachts) getoond die samenvallen met de verschillende waarschuwingsniveaus. |
| |
In Canada worden maritieme winden die naar verwachting tussen de 6 en 7 liggen, aangeduid als sterk 8 tot 9, stormkracht 10 tot 11, stormkracht 12 orkaankracht. Passende windwaarschuwingen worden uitgegeven door de Meteorologische Dienst van Canada van Environment Canada: waarschuwing voor harde wind, waarschuwing voor storm, waarschuwing voor storm en waarschuwing voor orkaankracht. Deze aanduidingen zijn
in 2008 nationaal gestandaardiseerd, terwijl lichte wind kan verwijzen naar 0 tot 12 of 0 tot 15 knopen en matige wind 12 tot 19 of 16 tot 19 knopen, afhankelijk van de regionale gewoonte, definitie of praktijk. Vóór 2008 zou Environment Canada een waarschuwing voor sterke wind een waarschuwing voor kleine vaartuigen hebben genoemd, vergelijkbaar met de Amerikaanse terminologie. Canada en de VS hebben de Grote Meren gemeen. |
|
|
|
|
|
|
|
|
