|
|
|
| Een boogecho is een weersverschijnsel dat zich voordoet in een gebied waar verschillende onweersbuien zijn samengekomen in een mesoschaal convectief systeem (MCS). Door een koude, dalende luchtstroom wordt een deel van de buienlijn vooruit geduwd. Dit deel van de buienlijn is zichtbaar als een boog op radarbeelden. Als onderdeel van een MCS gaat een boogecho vaak gepaard met valwinden. Deze kunnen veel schade veroorzaken. |
| |
| De lengte van een boogecho kan variëren van 20 tot 200 kilometer. Boogecho's hebben een levensduur van 3 tot 6 uur. Doordat de luchtstroom de buienlijn vooruit duwt, valt de boogecho uiteindelijk zijwaarts uiteen. Zeer krachtige boogecho's worden derecho's genoemd |
| |
 |
| Buienlijn met een boog boven Nederland |
|
|
 |
| Boog echo Kansas City |
|
|
 |
| Boog echo South dakota |
|
De term boog-echo werd voor het eerst gebruikt door Theodore Fujita in zijn artikel uit mei 1978 "Manual of Downburst Identification for Project NIMROD". In 2004 werd onderzoek gedaan om beter te anticiperen op de vorming van boog-echo's, met name de vorming van boeg-echo's.
Echo's van zwak georganiseerde buienlijnen en supercellen. Onderzoekers stelden vast dat boeg-echo's het meest waarschijnlijk voorkomen in
zwak georganiseerde cellen. In 2007 werd een Midwest Bow Echo Workshop gehouden, waar meteorologen bijeenkwamen om hun onderzoek te delen om boog-echo's beter te begrijpen. |
| Een boog-echo wordt geassocieerd met buienlijnen of lijnen van convectieve onweersbuien. Deze echo's kunnen in grootte variëren van 20 tot 200 km en hebben een levensduur van 3 tot 6 uur. Boog-echo's ontwikkelen zich meestal wanneer er sprake is van matige tot sterke windschering in de onderste 2 tot 3 km van de atmosfeer. Hoewel ze vergelijkbaar zijn met buienlijnen, zijn boog-echo's kleiner van omvang en worden ze verplaatst door de wind erin. Ze hebben de neiging naar buiten te duwen en na verloop van tijd uit te sterven. Een boeg-echo verkleint ook de kans dat er tijdens de storm zelf een tornado ontstaat. De "boogvormige" echo is het resultaat van het focussen van de sterke stroming aan de achterkant van het systeem. Vooral sterke boog-echo's die verwoestende schade veroorzaken over de hele breedte van de storm worden vaak derecho's genoemd. |
| |
 |
Typische evolutie van een onweersradar-echo (a) in een boeg-echo (b, c) en in een komma-echo (d). De stippellijn geeft de as aan met het
grootste potentieel voor uitbarstingen. Pijlen geven de windstroom aan ten opzichte van de storm. Let op de gebieden met cyclonale rotatie (C)
en anticyclonale rotatie (A); beide regio's, vooral C, zijn in sommige gevallen in staat de ontwikkeling van tornado's te ondersteunen. |
| |
| Rear inflow jet |
| De vorming van een boog-echo vereist een sterke, verhoogde instroomstraal aan de achterkant op het middenniveau. De kracht van het koude zwembad en de mesohigh aan de oppervlakte, evenals de warmere temperaturen in de hoogte als gevolg van convectie, zorgen ervoor dat er op de middelste niveaus een mesolow ontstaat die de jet versterkt. Bij het bereiken van de rand van de convectie daalt de straal en verspreidt zich langs het oppervlak, waarbij rechte winden worden gegenereerd. |
| |
| Book end vortices |
Nadat de achterste instroomstraal het stormsysteem heeft gebogen, ontwikkelen zich aan weerszijden van de straal wervels aan het boek- of lijneinde. Deze wervels zijn qua sterkte vergelijkbaar. Vanwege de kleine omvang van de boeg-echo helpen de wervels de stroming op het middenniveau daartussen te verbeteren, waardoor de achterste instroomstraal wordt versterkt. De oppervlaktewind neemt toe door de dalende straal. Naarmate de levensduur van de storm toeneemt, werkt de Coriolis-kracht om de cyclonische vortex te intensiveren en de anticyclonale
vortex te verzwakken. Het systeem ontwikkelt vervolgens een asymmetrische kommavormige echo. Sommige ingebedde tornado's of windstoten ontwikkelen zich binnen deze wervels. |
| Schadelijke wind in een rechte lijn komt vaak voor nabij het midden van een boeg-echo. Schade door alle zware onweersbuien is verantwoordelijk voor de helft van alle ernstige meldingen in de onderste 48 staten van de VS, en komt vaker voor dan schade door tornado's. In een soort langlevende en krachtige boeg-echo, bekend als derecho, kunnen windsnelheden oplopen tot wel 160 km/u en een schadepad veroorzaken dat zich over honderden kilometers uitstrekt. Boog-echo's kunnen rechte winden produceren die net zo sterk zijn als veel tornado's. Een sterke boog-echo zal inderdaad meer wijdverspreide en intensere schade veroorzaken dan de meeste tornado's. Bovendien creëren boeg-echo's in de vorm van een lijn-echo-golfpatroon een gunstige omgeving voor de vorming van tornado's. |
| |
| Het semi-aride klimaat en het ruige terrein in het binnenland ten westen van de Verenigde Staten zijn geen voorstander van de ontwikkeling van boeg-echo's. Op 21 april 2011 vormde zich echter een boog-echo geassocieerd met een snel bewegende mid-troposferische verstoring over het Great Salt Lake (GSL) in Utah, die langs zijn pad schadelijke wind veroorzaakte. |
|
| Opmerkelijke boog-echo stormen |
|
| In 1674 werd de stad Utrecht in Nederland verwoest door een storm waarvan men denkt dat het een boegchostorm was. Een deel van de schade aan de stad is nog steeds zichtbaar en in andere delen van Europa zijn zware stormen geregistreerd |
| |
| Tijdens de Pinksterweekendstormen van 2014 in Europa trok een gewelddadige boeg-echo over de metropoolregio Rijn-Ruhr, met zes dodelijke slachtoffers en naar schatting 650 miljoen euro aan schade tot gevolg. |
| |
|
|
|
|
|
|
