|
|
|
| Een flitsdroogte is een droogte die gekenmerkt wordt door een vrij plots begin, en intensiever en ernstiger wordt op een relatief korte tijdschaal, meestal binnen een paar dagen of weken. Het concept is tijdens het afgelopen decennium ontwikkeld, naarmate onderzoekers meer geïnteresseerd raakten in het begrijpen en beperken van de gevolgen ervan. Flitsdroogtes verschillen van andere droogtecategorieën, zoals meteorologische, hydrologische, agrarische, ecologische en sociaaleconomische droogtes, doordat ze zich sneller ontwikkelen en intenser worden, wat unieke uitdagingen met zich meebrengt op het gebied van monitoring, voorspelling en aanpassing. |
| |
| Als gevolg van de opwarming van de Aarde komen flitsdroogtes volgens wetenschappers steeds vaker voor. |
| |
| |
| Plotselinge droogtes hebben steeds meer aandacht gekregen van onderzoekers en beleidsmakers vanwege hun aanzienlijke gevolgen voor de landbouw en de watervoorraden. De term plotselinge droogte werd bedacht om het snelle begin en de intensivering van droogteomstandigheden te beschrijven, waardoor deze zich onderscheidt van andere, meer conventionele soorten droogte die zich over langere perioden ontwikkelen. Vroeg onderzoek richtte zich op het begrijpen van de unieke kenmerken en oorzaken van plotselinge droogtes, terwijl recentere studies hun impact op de landbouw, ecosystemen en watervoorraden hebben onderzocht. |
| |
| Teledetectie |
| Gegevens uit teledetectie, zoals satellietmetingen van bodemvocht, verdamping en vegetatie-indexen, kunnen waardevolle informatie verschaffen over de ontwikkeling en progressie van plotselinge droogtes. Gegevens uit teledetectie kunnen worden gebruikt om de snelle reactie van ecosystemen op plotselinge droogtes te beoordelen door meerdere ecologische maatstaven te analyseren die zijn afgeleid van satellietobservaties. Deze maatstaven, zoals de bruto primaire productiviteit (GPP), de netto primaire productiviteit (NPP) en de bladoppervlakte-index (LAI), kunnen vanuit zowel vegetatiefysiologisch als structureel perspectief inzicht verschaffen in de reacties van ecosystemen op plotselinge droogtes. |
| |
| Bibliografische chronologie |
In 2009 werd een meetindex voor bodemvocht voorgesteld om de stress te meten die verband houdt met een gebrek aan water in de bodem en
om te waarschuwen vóór het optreden van een plotselinge droogte. In 2015 en 2016 werden twee soorten plotselinge droogtes geïdentificeerd (hittegolf en neerslagtekort). Op 11 augustus 2016 werd in een artikel de toename van plotselinge droogtes in China in de periode 1998-2010 vastgesteld in verband met de opwarming van de aarde en vooral in vochtige gebieden, waar mensen niet op dit risico zijn voorbereid. |
| |
| Op 1 mei 2019 werd een methodologie voor het detecteren van plotselinge droogtes vastgesteld, gebaseerd op informatie over waterverdamping. Op 27 augustus stelde een artikel in Atmosphere de kenmerken van plotselinge droogtes vast op basis van gegevens van de Amerikaanse droogtemonitor: in tegenstelling tot droogtes die zich in de loop van de tijd uitstrekken, zijn plotselinge droogtes waarschijnlijker, afhankelijk van de seizoenen en geografische gebieden. Op 4 november werd dit idee van tijd en plaats die bevorderlijk zijn voor plotselinge droogtes ontwikkeld in een artikel van Environmental Research Communications, waarin pieken in plotselinge droogtes werden bevestigd met bijvoorbeeld de maanden mei en juni in het westen, en juli en augustus in het oosten van de Verenigde Staten. |
| |
Op 17 oktober 2020 werd in een artikel gepubliceerd in Atmosphere een hulpmiddel voorgesteld voor het detecteren van plotselinge droogtes.
Op 3 maart 2022 werd in een onderzoek in Nature Communications, geleid door onderzoekers van de Hong Kong Polytechnic University en onderzoekers van de Universiteit van Texas in Austin, een stabiel cijfer waargenomen voor het optreden van plotselinge droogtes in de afgelopen twintig jaar, maar met steeds meer korte duur. |
| |
Op 13 april 2023 wordt in een onderzoek in Science melding gemaakt van de versnelling en intensivering van de droogtes sinds de jaren vijftig.
Op 25 mei gebruikte een artikel in Nature Communications scenario’s voor de opwarming van de aarde om vaker voorkomende plotselinge
droogtes te voorspellen. |
| |
| Oorzaken en detecties van plotselinge droogtes |
| |
| Aangenomen wordt dat plotselinge droogtes worden veroorzaakt door een gebrek aan regen, waarbij hoge temperaturen gepaard gaan met krachtige wind20. Deze laatste twee factoren samen verhogen de verdamping. |
| |
| Geografische distributie |
| Volgens het Science-artikel van 13 april 2023 zou 74% van de planeet getroffen worden door het risico van plotselinge droogte. |
| Deze verschijnselen worden steeds vaker waargenomen in Zuid- en Zuidoost-Azië en in centraal Noord-Amerika. |
| |
| In augustus 2023 ontstonden op het Hawaïaanse eiland Maui als gevolg van een flitsdroogte, in combinatie met harde winden, catastrofale natuurbranden die tientallen slachtoffers eisten en een groot deel van het historische district van Lahaina verwoestten. |
| |
|
|
|
|
|
|
