|
|
|
| IJhaar, ook wel ijswol genoemd, bestaat uit fijne ijsnaalden die zich onder geschikte omstandigheden kunnen vormen op verrot en vochtig dood hout. In tegenstelling tot hydrometeoren (bijvoorbeeld rijpkristallen), wordt haarijs gevormd uit het water in het hout, niet uit luchtvochtigheid. |
| |
| Gelijkaardige en vaak niet van elkaar te onderscheiden fenomenen zijn ijslinten (ijsbloemen) op plantenstengels en naaldijs op de grond, maar beide zijn anders gevormd. |
 |
| IJshaar gezien op een tak op de grond op eikenbladafval in Schotland. |
|
|
 |
| Haarijs, vorstbloem |
|
De vorming van ijshaar treedt op bij bepaalde weersomstandigheden: bij matige vorst en wanneer de grond, zeer vochtig, nog niet bevroren is.
Het fenomeen is zeldzaam en wordt eerder waargenomen op schaduwrijke plaatsen en vroeg in de ochtend. |
| |
IJshaar verschijnt op specifieke planten, zoals dood beuken- of eikenhout. Hun observatie suggereert dat het water in het hout door de poriën van het hout naar buiten wordt geperst door zijn uitzetting wanneer het het vriespunt nadert, en bevriest in de vorm van zeer fijne draden bij contact
met de lucht. Het mechanisme zou echter complexer kunnen zijn en verband houden met de aanwezigheid van schimmels op deze rottende bossen; in 2015 werd de schimmel Exidiopsis effusa geïdentificeerd als essentieel voor dit mechanisme. De stuwkracht van deze ijsdraden kan voldoende kracht hebben om de schors van dood hout terug te duwen.
IJshaar is zeer teer en smelt na aanraking direct weg. Als ijshaar aan zonlicht wordt blootgesteld, zal het snel sublimeren en verdwijnen. IJshaar is daarom 's morgens vroeg of alleen op schaduwrijke plaatsen te vinden.
In 1918 publiceerde Alfred Wegener in het tijdschrift Die Naturwissenschaften zijn artikel "Haareis auf morschem Holz" over het fenomeen ijshaar. |
|
|
|
|
|
|
