|
|
|
| Een pilotengat ook bekend als een cavum, gatenwolk, of wolkengat) is een grote opening, meestal rond of elliptisch, die kan verschijnen in cirrocumulus- of altocumuluswolken. De gaten worden veroorzaakt doordat onderkoeld water in de wolken plotseling verdampt of bevriest, en kunnen worden veroorzaakt door passerende vliegtuigen. |
| |
| Vanwege hun zeldzaamheid en ongewone uiterlijk worden pilotengaten aangezien voor of toegeschreven aan ongeïdentificeerde vliegende objecten. |
 |
Een pilotengat boven Omarama,
Nieuw-Zeeland in mei 2006 |
|
|
 |
| Pilotengat boven Oostenrijk in augustus 2008 |
|
|
 |
Twee pilotengaten, Noordwijkerhout,
februari 2015 |
|
| |
| Beschrijving |
| |
| Dit fenomeen doet zich vaak voor wanneer een vliegtuig door dunne wolken vliegt. Als hij tijdens het stijgen of dalen de wolk doorboort, zal de vorm over het algemeen rond zijn, maar van een afstand gezien ovaal kunnen lijken. Als het apparaat horizontaal door de wolk gaat, zal de vorm lineair zijn en een dissipatiespoor worden. Hoe dan ook, het gat groeit over het algemeen in de loop van de tijd. |
| |
| |
Een wolk op een hoogte waar de temperatuur ver onder het vriespunt ligt, wordt vaak gevormd uit een mengsel van ijskristallen en onderkoelde druppels, zoals altocumulus of cirrocumulus. Vaak kunnen druppels niet in kristallen veranderen vanwege een gebrek aan ijskernen als ze ver verwijderd zijn van de ijskristallen in de wolk. Een toevoeging van deze kernen zal ervoor zorgen dat de druppels waarmee ze in aanraking komen onmiddellijk bevriezen en dat andere omringende druppels snel worden geabsorbeerd door het Bergeron-effect. Dit vermindert daarom de dichtheid van de wolk die rond het getroffen gebied lijkt te verdwijnen.
|
| |
Er is lang aangenomen dat de vorming van gaten tijdens de passage van een vliegtuig voortkomt uit de emissies van reactoren die veel bevriezende kernen bevatten. De momenteel meest geaccepteerde hypothese is echter dat het fenomeen voortkomt uit marginale wervels, aerodynamische verstoringen die worden gegenereerd aan de uiteinden van vliegtuigvleugels. De vermindering van de dichtheid van de geproduceerde lucht verlaagt
de temperatuur ervan gedurende een zeer korte tijd tot −40 °C, wat de vorming van sporen van ijskristallen zou veroorzaken, zonder dat aerosolen als bevriezende kernen nodig zijn. Het fenomeen laat een gat achter in de wolk waar het apparaat passeerde en vaak een kegel van virga. |
| |
Vliegtuigen kunnen dus de hoogte waarop wolken ijskristallen bevatten verlagen door deze te laten ontstaan bij temperaturen tot -7°C (vaak op minder dan 3 km hoogte, afhankelijk van de luchtmassa), terwijl het natuurverschijnsel doorgaans wordt waargenomen lagere temperaturen,
rond −20 °C. |
| |
|
|
|
|
|
|
