|
|
|
| Airglow ook wel nachtgloed genoemd is een zwakke emissie van licht door een planetaire atmosfeer. In het geval van de atmosfeer van de aarde zorgt dit optische fenomeen ervoor dat de nachtelijke hemel nooit helemaal donker is, zelfs niet nadat de effecten van sterrenlicht en diffuus zonlicht van de andere kant zijn verwijderd. Dit fenomeen vindt zijn oorsprong in zelfverlichte gassen en heeft geen relatie met het aardmagnetisme of de zonnevlekactiviteit. |
 |
| Nachtlicht bij de VLT telescoop in Chili |
Het airglow-fenomeen werd voor het eerst geïdentificeerd in 1868 door de Zweedse natuurkundige Anders Ångström. Sindsdien is het in het laboratorium bestudeerd en is waargenomen dat verschillende chemische reacties elektromagnetische energie uitstralen als onderdeel van het
proces. Wetenschappers hebben enkele van die processen geïdentificeerd die in de atmosfeer van de aarde aanwezig zouden zijn, en astronomen hebben geverifieerd dat dergelijke emissies aanwezig zijn. Simon Newcomb was in 1901 de eerste persoon die airglow wetenschappelijk
bestudeerde en beschreef. |
| |
| Airglow bestond in de pre-industriële samenleving en was bekend bij de oude Grieken. Aristoteles en Plinius beschreven de verschijnselen van Chasmata, die deels kunnen worden geïdentificeerd als aurora's, en deels als heldere airglow-nachten. |
| |
| Beschrijving |
Airglow wordt veroorzaakt door verschillende processen in de bovenste atmosfeer van de aarde, zoals de recombinatie van atomen die overdag door de zon zijn gefotoïoniseerd, luminescentie veroorzaakt door kosmische straling die de bovenste atmosfeer raakt, en chemiluminescentie die voornamelijk wordt veroorzaakt door zuurstof en stikstof die reageren met hydroxyl. vrije radicalen op een hoogte van een
paar honderd kilometer. Overdag valt het niet op door de schittering en verstrooiing van zonlicht. |
| |
| Zelfs bij de beste observatoria op de grond beperkt airglow de lichtgevoeligheid van optische telescopen. Mede om deze reden kunnen ruimtetelescopen zoals Hubble veel zwakkere objecten waarnemen dan de huidige telescopen op de grond op zichtbare golflengten. |
| |
| Airglow kan 's nachts helder genoeg zijn zodat een waarnemer op de grond het kan opmerken en ziet er over het algemeen blauwachtig uit. Hoewel de airglow-emissie redelijk uniform is over de atmosfeer, lijkt deze het helderst op ongeveer 10° boven de |
|
|
 |
| Typen en gelaagdheid van airglow boven de aarde |
|
horizon van de waarnemer, aangezien hoe lager men kijkt, hoe groter de massa van de atmosfeer is waar men doorheen kijkt. Zeer laag in de
diepte vermindert atmosferische uitdoving echter de schijnbare helderheid van de airglow. |
| |
Eén airglow-mechanisme is wanneer een stikstofatoom zich combineert met een zuurstofatoom om een molecuul stikstofmonoxide (NO) te
vormen. Daarbij wordt een foton uitgezonden. Dit foton kan een van de verschillende golflengten hebben die kenmerkend zijn voor stikstofmonoxidemoleculen. De vrije atomen zijn beschikbaar voor dit proces, omdat moleculen stikstof (N2) en zuurstof (O2) door zonne-energie
in de bovenloop van de atmosfeer worden gedissocieerd en elkaar kunnen tegenkomen om NO te vormen. Andere chemicaliën die luchtgloed in de atmosfeer kunnen veroorzaken zijn hydroxyl (OH), atomaire zuurstof (O), natrium (Na) en lithium (Li). |
| |
| De helderheid van de hemel wordt doorgaans gemeten in eenheden van schijnbare magnitude per vierkante boogseconde van de hemel. |
| Observatie van airglow op andere planeten |
| |
Het Venus Express-ruimtevaartuig bevat een infraroodsensor die bijna-IR-emissies uit de bovenste atmosfeer van Venus heeft gedetecteerd.
De emissies zijn afkomstig van stikstofmonoxide (NO) en van moleculaire zuurstof. Wetenschappers hadden eerder in laboratoriumtests vastgesteld dat tijdens de NO-productie ultraviolette emissies en bijna-IR-emissies werden geproduceerd. De UV-straling was in de atmosfeer gedetecteerd,
maar tot deze missie waren de door de atmosfeer geproduceerde bijna-IR-emissies slechts theoretisch. |
| |
 |
| Tinten van rood en groen die de lucht verlichten, worden geproduceerd door airglow. |
|
|
|
Bronnen: Wikipedia-nl, Wikipedia-en, Wikipedia-de, Wikipedia-fr |
|
|
|
|
|
|
