Hoofdstuk 22 - Kelvin scheepsgolven
 
 
In de zuidelijke Indische Oceaan liggen midden tussen Zuid-Afrika en Australië op meer dan 3000 km. afstand van het dichtstbijzijnde vasteland
twee kleine vulkanische eilanden. Op weg naar Java stuitte de Nederlandse gouverneur Van Diemen in 1633 op het noordelijkste van de twee en noemde het naar zijn schip: 'Nieuw Amsterdam'. Tegenwoordig heet het Îsle Amsterdam (Amsterdam Island), is het Frans grondgebied en maakt
het samen het kleinere Îsle Saint-Paul, dat er 85 km. vandaan ligt, - deel uit van de 'Terres Australes et Antarctiques Françaises'.
 
De vernoeming naar een schip, dus niet naar de stad, blijkt achteraf een gelukkige keuze. De enige bewoonde plek op het eiland is een in 1949 opgetrokken en sindsdien onafgebroken bezet wetenschappelijk waarneemstation, waar alle dertig, veelal tijdelijke bewoners verblijven; van een
stad is dus geen sprake. De overeenkomst met een schip is veel frappanter. Bijgaand satellietbeeld laat zien dat het golfpatroon in de bewolking achter het eiland lijkt op dat van een schip. Dergelijke golven worden Kelvin scheepsgolven genoemd; de Britse wis- en natuurkundige Lord Kelvin (1824-1907) was namelijk de eerste wetenschapper die ze uitvoerig beschreef.
 
Scheepsgolven
Foto-1 

 
Isle Amsterdam
Foto-2 
 
1: Scheepsgolven achter Îsle Amsterdam. Datum: 19 december 2005. Instrument: MODIS. Satelliet: Terra. 
    Bron: NASA/GSFC MODIS Land Rapid Response Team.
2: Îsle Amsterdam (770 32' S 370 48' E) in de Indische Oceaan bevindt zich in het middelpunt van het diagram.  Bron: Wikimedia Commens 
 
De overeenkomst tussen de golfpatronen is niet toevallig. Stromende lucht gedraagt zich als een vloeistof en of het obstakel nu een varend schip is, een zwemmende eend of een stilliggend vulkanisch eiland, maakt niet uit. Îsle Amsterdam is niet groot: ruim 9 km lang en bijna 7,5 km. breed; vooral door de aanwezigheid van de 881 m. hoge vulkaan Mont de la Dives, blijkt het eiland toch een effectieve golfgenerator. De Mont de la Dives ligt 50 km. ten zuiden van de Mid-Indische rug en is de noordelijkste vulkaan op de Antarctische plaat.  
 
Lord Kelvin
Lord Kelvin
 
Scheepsgolven achter een vligdekschip
Scheepsgolven
 
schhepsgolven bij hoge snelheid
Scheepsgolven
 
Het patroon van Kelvin scheepsgolven is het indrukwekkendst wanneer het van boven af wordt bekeken; in het geval van eilanden dus vanuit
een satelliet. De golven zijn gemakkelijker te zien dan het schip of het eiland, dat het patroon opwekt. Het golfpatroon in de atmosfeer is alleen zichtbaar als de omstandigheden meewerken. Vooral de vochtigheid van de lucht is belangrijk. Deze moet zodanig zijn dat de lucht in de stijgende delen van de golf oververzadigd raakt, wat leidt tot wolkenvorming. In de dalende takken moet de luchtvochtigheid teruglopen tot onder de 100%, zodat het er onbewolkt is of eventueel aanwezige bewolking snel weer verdwijnt. Alleen dan ontstaat een ribbelpatroon zoals te vinden op het satellietbeeld. De door gereflecteerd zonlicht witgetinte bewolking markeert de golftoppen; de donkere delen, waar de achtergrond van donker oceaanwater zichtbaar is, geven de posities van de golfdalen.   
 
Bron: Kees Floor -  Het weer op satellietbeelden
 
 
 
    Categorieën: Weer op satellietbeelden I Weer A tot Z
 
 
Web Design